Gieo vào trẻ tình yêu âm nhạc dân tộc
Có mặt tại chương trình biểu diễn tổng kết dự án “Âm nhạc dân tộc” môn Việt Nam học của học sinh khối 5 và khối 8, trường Tiểu học và Trung học Vinschool Golden River (quận 1, TP Hồ Chí Minh), nhiều phụ huynh không khỏi xúc động. Họ khó có thể tin rằng, những đứa trẻ hàng ngày quen với nhạc sôi động cùng các trò chơi giải trí hiện đại nay hóa thân tròn vai trong các vở diễn đậm chất truyền thống và nói về âm nhạc dân tộc với tất cả niềm hăng say.
Sân khấu đặc biệt
“Con cò bay lả bay la. Tháng xuân hội mở, đi về có nhau…”. Lần đầu khoác lên mình bộ áo tứ thân và hát múa trích đoạn chèo “Tấm Cám”, bảy học sinh khối 5, trường Tiểu học và Trung học Vinschool Golden River cảm thấy vô cùng hào hứng. Khi âm nhạc vang lên, các bạn nhỏ lập tức hóa thân vào từng nhân vật được phân vai với động tác uyển chuyển cùng giọng hát trong trẻo, pha chút bối rối, đáng yêu do lần đầu trải nghiệm loại hình nghệ thuật truyền thống. Phía dưới sân khấu, mọi người cổ vũ nhiệt tình bằng tiếng vỗ tay.
Để có thể tự tin bước lên sân khấu trình diễn, các em nhỏ đã có nhiều tuần liền tham gia dự án “Âm nhạc dân tộc” với sự hướng dẫn tận tình của thầy cô. Không dừng lại ở tiết mục này, đến với dự án, các em học sinh còn được tiếp cận kiến thức về “Chiếu chèo sân đình”, một loại hình nghệ thuật truyền thống theo cách gần gũi, trực quan nhất. Chưa bao giờ nghe hát chèo, chưa một lần được thấy các đạo cụ mà diễn viên ngày trước thường dùng khi múa chèo, vậy nên, khi được thầy cô giới thiệu và hướng dẫn chi tiết cách thao tác, Dương Ngọc Minh Phương, học sinh khối 5 tỏ ra thích thú vô cùng. Hôm nay, Phương vào vai nàng Tấm trong trích đoạn chèo để truyền tải thông điệp ý nghĩa đến người xem: “Nhờ sự hướng dẫn của thầy cô mà tụi em biết rất nhiều điều thú vị về chèo như xuất xứ, cách trình diễn bộ môn này… Đứng trên sân khấu, em và các bạn được thoải mái hát múa chèo để lan tỏa âm nhạc dân tộc Việt Nam cho nhiều người biết. Ngoài những học sinh và phụ huynh là người Việt Nam, trường em có nhiều phụ huynh là người nước ngoài đến thưởng thức. Giới thiệu về âm nhạc truyền thống đến mọi người, em và các bạn cảm thấy rất vui. Tụi em còn tham gia làm poster giới thiệu về nghệ thuật chèo”.
Trong đêm diễn gây quỹ từ thiện hôm ấy, bên cạnh những tiết mục đậm chất truyền thống, có nhóm “diễn viên” còn khéo léo lồng chất hiện đại vào nét xưa cũ, tạo nên tiết mục đẹp mắt, lạ tai nhưng vẫn giữ được trọn vẹn cái hay của làn điệu dân ca. “Bèo dạt mây trôi”, “Gió đánh đò đưa”, “Cò lả”, “Trống Cơm” hay những điệu múa dân tộc Thái độc đáo được tái hiện lại qua phần kết hợp ăn ý của các học sinh khối 8. Xen kẽ những tiết mục biểu diễn của học sinh và nghệ sĩ khách mời là các phần thuyết trình ấn tượng về âm nhạc dân tộc. Cải lương và chầu văn là hai loại hình được chọn để giới thiệu đến người xem. Ngắn gọn nhưng đầy đủ nội dung, hình ảnh được lựa chọn kỹ càng, điều các nhóm thuyết trình làm tốt nhất trong phần trình bày là lan tỏa được tình yêu với lĩnh vực âm nhạc dân tộc đến mọi người.
Một dự án tạo sự lan tỏa lớn
Ngay cả khi cầm trên tay tập tiểu luận dài gần 15 trang với thiết kế bìa khá ấn tượng, Nguyễn Trần Yến Nhi, học sinh khối 8 vẫn chưa tin vào mắt mình. Tham gia dự án “Âm nhạc dân tộc” lần này, Nhi cùng 5 bạn trong lớp quyết định chọn một đề tài khá hóc búa: “Kế hoạch bảo tồn di sản âm nhạc truyền thống Hò đưa linh”. Vượt qua nỗi sợ ban đầu để hoàn thành tốt dự án, có cơ hội tìm hiểu sâu về một thể loại âm nhạc đặc biệt mà nhiều người đang dần lãng quên, Nhi và các bạn càng tự tin hơn khi nhận về phản hồi tích cực từ phía giáo viên hướng dẫn. “Thực sự ban đầu khi nghe giáo viên nói về dự án lần này cho môn Việt Nam học, em thấy rất nản và luôn tự hỏi “Có gì thú vị đâu mà làm?”. Nhưng càng tìm hiểu em càng thấy nhiều điều thú vị, đặc sắc và hoàn thành tiểu luận thì thấy rất tự hào. Dự án này giúp em tìm hiểu sâu và có cái nhìn mới về những nét độc đáo của âm nhạc dân tộc”, Nhi cho biết thêm.
“Âm nhạc dân tộc” là dự án liên môn do các giáo viên tổ Việt Nam học thuộc trường Tiểu học và Trung học Vinschool Golden River khởi xướng với mong muốn khơi gợi tình yêu âm nhạc truyền thống và những giá trị văn hóa tốt đẹp của dân tộc trong giới trẻ ngày nay. Hơn 300 học sinh tham gia dự án này thông qua nhiều giai đoạn kéo dài trong hai tháng. Đưa âm nhạc dân tộc vào trường học một cách bài bản, thống nhất, không chỉ mang tính chất phong trào là các mục tiêu được vạch ra cho dự án lần này.
Theo cô Nguyễn Anh Đào, giáo viên phụ trách bộ môn Việt Nam học, dự án đã tạo ra nhiều thay đổi tích cực trong học sinh, tạo môi trường giúp các em biết gắn kết, chủ động phân chia công việc để cùng nhau hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao. Với dự án này, học sinh không chỉ được tạo điều kiện tốt nhất để trải nghiệm về kiến thức mà còn có cơ hội thể hiện tài năng của mình. Nếu như học sinh khối 5 bước đầu làm quen với âm nhạc dân tộc thì học sinh khối 8 được giao tự hoàn thành nhiều công đoạn như làm tiểu luận, lên ý tưởng cho tiết mục biểu diễn, liên hệ với biên đạo, kết nối các thành viên, đề xuất xin kinh phí, tập luyện… để có được chương trình biểu diễn trọn vẹn. Giáo viên đóng vai trò gợi mở, đồng hành và hướng dẫn thêm khi có thông tin cần hỗ trợ.
Cái hay là các nhóm không hoạt động riêng lẻ mà có sự kết nối, chia sẻ, giúp nhau biết thêm nhiều loại hình nghệ thuật truyền thống và sẵn sàng chung tay khi ai cần tiếp sức do thiếu ý tưởng hay tài liệu nghiên cứu. Một mạng lưới chia sẻ thông tin được thiết lập để học sinh nào cũng có thể dễ dàng tiếp cận các tiểu luận hoặc cùng thảo luận về các nội dung mình quan tâm. Kết thúc dự án, học sinh có được kiến thức tổng quan về một số loại hình âm nhạc dân tộc, biết cách biểu diễn minh họa một số tác phẩm/thể loại và quan trọng nhất là thấy có trách nhiệm hơn trong việc bảo tồn di sản văn hóa dân tộc thông qua các hoạt động thiết thực, bổ ích.
Nguồn: Báo Nhân dân
