Kỹ năng sống cho trẻ mầm non 5 tuổi giúp bé chăm sóc và bảo vệ bản thân

Rèn luyện kỹ năng sống cho trẻ mầm non 5 tuổi là điều vô cùng cần thiết, nhất là trong giai đoạn chuẩn bị bước vào tiểu học. Kỹ năng sống đóng vai trò quan trọng để trẻ phát triển toàn diện, an toàn, tự lập, tự chủ trong cuộc sống và biết cách bảo vệ bản thân. Bài viết sau sẽ đưa ra các kỹ năng cần thiết nên được trang bị cho trẻ mầm non 5 tuổi để phụ huynh tham khảo.

1. Kỹ năng tự lập và chăm sóc bản thân

Đối với trẻ mầm non 5 tuổi, kỹ năng tự lập và chăm sóc bản thân là một trong những kỹ năng cơ bản và quan trọng mà phụ huynh nên trang bị cho con đầu tiên.

1.1. Kỹ năng giữ gìn vệ sinh cá nhân

Kỹ năng vệ sinh cá nhân: Khi trẻ đã 5 tuổi, thời gian ở trường sẽ nhiều hơn ở nhà, vì vậy phụ huynh nên dạy con cách thực hiện những hoạt động vệ sinh cá nhân cơ bản thiết yếu hằng ngày trước tiên như: uống nước, súc miệng, đánh răng, rửa mặt, rửa tay chân, chải đầu, rửa tay bằng xà phòng trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh,…

Những kỹ năng này không khó và sẽ luôn được giáo viên hướng dẫn, rèn luyện thường xuyên cho trẻ tại trường. Khi ở nhà phụ huynh cũng nên thường xuyên rèn luyện và nhắc nhở con, động viên con tự thực hiện dưới sự giám sát của người lớn.

1.2. Kỹ năng chăm sóc bản thân

• Trong ăn uống: nên tập cho con thói quen tự dùng đũa và thìa, để trẻ tự xúc cơm ăn, hạn chế việc bón cơm cho trẻ, ăn nhiều rau xanh, trái cây, uống đầy đủ nước…
• Trong ăn mặc: Bố mẹ nên cùng con lựa chọn quần áo và hướng dẫn con tự mặc đồ. Hãy tập cho trẻ cách mặc những bộ đơn giản hay cách mang giày, dép,  giữ ấm cơ thể khi trời lạnh,…
• Trong vui chơi, giải trí: Dạy trẻ không đọc sách, xem TV, điện thoại, máy tính quá gần, biết lựa chọn đồ chơi, địa điểm vui chơi an toàn,…

Trẻ sẽ biết cách tự phục vụ, tự chăm sóc bản thân sẽ không có tính ỷ lại, không còn cảm thấy bất an lo sợ khi không có người lớn ở bên cạnh, biết chủ động trong cuộc sống. Tại Mầm non Vinschool, trong các hoạt động học tập, dự án cá nhân, nhà trường luôn lồng ghép các nội dung học tập gần gũi, thiết thực để học sinh biết chăm sóc và yêu thương cơ thể, trân trọng những cảm xúc và giá trị bản thân. Phụ huynh nên phối hợp trang bị cho trẻ nhận thức và kỹ năng chăm sóc bản thân thường xuyên cùng các thói quen sống vui khỏe.

Phụ huynh có thể tìm hiểu thêm các thông tin về kỹ năng tự phục vụ ở cần trang bị cho trẻ mầm non qua bài viết: “Hiểu đúng về kỹ năng tự phục vụ ở trẻ mầm non”

1.3. Kỹ năng Tự lập

Bên cạnh các hoạt động chăm sóc bản thân, phụ huynh có thể dạy trẻ mầm non 5 tuổi các kỹ năng tự lập thông qua giúp đỡ các việc nhà đơn giản như: dạy con mặc quần áo đúng cách, để giày dép, sách vở, đồ chơi đúng nơi quy định, không vứt đồ lung tung. Qua đó cũng hình thành nhận thức cho con có trách nhiệm với bản thân và gia đình, hình thành thói quen gọn gàng, ngăn nắp, tự lập. Đây là kỹ năng quan trọng góp phần hình thành nhân cách cho trẻ, cần được duy trì thường xuyên ở nhà và ở trường.

Những kỹ năng mềm cần thiết cho trẻ phụ huynh có thể tham khảo tại bài viết: “Các kỹ năng mềm cần thiết cho con tự lập và phát triển toàn diện”

2. Kỹ năng bảo vệ bản thân

Kỹ năng bảo vệ bản thân luôn cần thiết ở mọi lứa tuổi, vì thế phụ huynh nên trang bị cho trẻ càng sớm càng tốt.

2.1. Kỹ năng nhận biết nguy hiểm, tự bảo vệ bản thân

Kỹ năng nhận biết nguy hiểm là những kỹ năng quan trọng cần được dạy trẻ từ sớm từ những hoạt động đơn giản.Trẻ cần có khả năng nhận biết những nơi an toàn và không an toàn trong nhà, khi đi đường, tại trường học, khu vui chơi giải trí, biết tránh xa các vật sắc nhọn, ổ điện, hồ nước…

Tại Mầm non Vinschool, những kỹ năng bảo vệ bản thân đều được trang bị đầy đủ trong môn học Cảm xúc Xã hội như: kỹ năng 5 ngón tay (phân biệt các mối quan hệ và mức độ thân thiết); kỹ năng 6 cánh hoa (quy tắc khi tiếp xúc với người lạ), kỹ thoát hiểm khi cháy nổ, kỹ năng ứng phó khi bị bắt nạt…

Trẻ được hướng dẫn một số cách xử lý tình huống nguy hiểm như:

• Khi ngã thì tự đứng dậy và xử lý vết thương
• Không tiếp xúc với người lạ, không đi theo người lạ, không nhận bất cứ đồ vật gì từ người lạ
• Ghi nhớ số điện thoại của người thân để gọi khi nên thiết
• Nhờ sự giúp đỡ của thầy cô giáo, các cô chú công an, các các bảo vệ,..

2.2. Khả năng ghi nhớ thông tin của người thân

Ghi nhớ thông tin của người thân có thể nói là một kỹ năng sinh tồn rất quan trọng cho trẻ, đề phòng khi trẻ đi lạc, dễ dàng nhận được sự giúp đỡ của mọi người xung quanh. Phụ huynh nên dạy con ghi nhớ kỹ họ và tên, số điện thoại của cha mẹ, ông bà, anh chị, cô chú,…

Bố mẹ cũng có thể viết số điện thoại của mình vào một tờ giấy và bỏ vào hoặc dán trên cặp sách của trẻ hoặc dạy trẻ cách viết số điện thoại, thông tin của người thân,-> Dẫn Inlink bài viết “Kinh nghiệm dạy chữ cho bé”

2.3. Dạy trẻ cách phòng tránh bị lạc

Trang bị cho bế một số cách phòng tránh đi lạc chủ động đơn giản nhưng mang lại hiệu quả tốt:

• Dạy trẻ ghi nhớ số điện thoại của cha mẹ và ít nhất 1 số điện thoại của người thân thường gọi khác như ông bà, chú bác, cô dì…
• Dạy trẻ khi đến chỗ đông người phải luôn phải nắm tay cha mẹ, người thân
• Dạy trẻ những người quen có thể tin tưởng được, tránh người lạ dụ dỗ
• Dạy con đứng ở vị trí quen thuộc nếu không thấy cha mẹ để dễ dàng tìm thấy trẻ
• Chủ động dạy thực hành trên thực tế cho trẻ bằng cách tạm lánh đi 1 nơi quan sát cách xử trí của trẻ khi đột nhiên không thấy cha mẹ. Từ đó đưa ra những thông tin hữu ích dạy trẻ kỹ năng khi bị lạc, cách thực hành sẽ giúp con ghi nhớ tình huống tốt hơn.

2.4. Kỹ năng xử lý tình huống khi đi lạc

Phụ huynh nên thường xuyên ôn tập và trò chuyện để trẻ ghi nhớ về các bước xử trí khi đi lạc như:

• Hướng dẫn con bình tĩnh và tránh hoảng loạn khi bị lạc, không nên khóc lóc hay gào thét, việc khóc gào sẽ lôi kéo sự chú ý của những kẻ xấu có thể làm hại con.
• Khi bị lạc, con cần bình tĩnh cần nhớ lại thông tin để thuận tiện cho việc tìm kiếm sự giúp đỡ tiếp theo. Sau khi gặp được người cần giúp đỡ dạy con cung cấp thông tin tế bố mẹ, số điện thoại để được hỗ trợ kịp thời.
• Dạy con không tin tưởng, nói chuyện hay đi theo người lạ tuy nhiên hãy dạy con chủ động tìm kiếm sự giúp đỡ an toàn từ người khác. Một số người lạ an toàn như cô chú bảo vệ, cô chú công an… thông qua các đặc điểm nhận diện như quần áo đồng phục, bảng tên,…
• Cảnh giác và từ chối người lạ, trang bị kiến thức cần trọng với những người cho đồ ăn, đồ chơi, tặng quà để rủ đi chơi, nhờ làm việc gì đó
• Dạy cho con biết, con hoàn toàn có thể chạy đến đám đông, la hét, kêu cứu nếu người lạ cố tình lôi kéo, dắt tay con đi.

2.5. Giáo dục giới tính

Khi trẻ 5 tuổi bắt đầu có nhận thức về cơ thể, giới tính nên việc giáo dục giới tính cho bé càng sớm càng tốt để bé có ý thức bảo vệ bản thân hơn. Có thể bắt đầu từ việc mặc đồ lót, giải thích cho bé hiểu bộ phận kín cần được bảo vệ, chăm sóc không cho bất kỳ ai động chạm vào.

Bố mẹ nên giáo dục giới tính cho trẻ về sự khác biệt giữa con trai và con gái, giúp bé hình thành ý thức đúng về giới tính của mình. Lắng nghe cảm nhận của con, thông qua các hoạt động vui chơi cùng con để giúp con xác định các hoạt động dành cho nam và nữ.

Tìm hiểu thêm về giáo dục giới tính cho trẻ mầm non qua bài viết: “Làm thế nào để dạy trẻ Mầm non về Giáo dục giới tính – an toàn cơ thể một cách hiệu quả?”

2.6. Kỹ năng phòng tránh xâm hại cơ thể

Hiện nay tình trạng trẻ em bị xâm hại cơ thể đang gia tăng và ngày càng giảm ở độ tuổi, ở cả bé trai và bé gái. Vì thế cha mẹ cần phải giúp con có kỹ năng bảo vệ cơ thể khỏi sự xâm hại một cách kỹ lưỡng và nhiều tình huống. Rất nhiều cha mẹ còn e ngại vấn đề này, hoặc cho rằng trẻ mầm non 5 tuổi chưa cần hiểu, tuy nhiên điều này có thể gây hệ quả nghiêm trọng.

Phụ huynh cần dạy cho con biết bộ phận kín của cơ thể(chỗ có mặc đồ lót) là nơi cần được bảo vệ, không cho một ai đụng vào cơ thể và báo cho cha mẹ, thầy cô hoặc người thân khi có người làm con đau hoặc chạm vào cơ thể của con.

Tại Mầm non Vinschool, các quy định về bảo đảm an toàn học đường, phòng chống xâm hại cơ thể được thực hiện triệt để và nghiêm túc bởi tất cả học sinh, cán bộ giáo viên, khách đến trường… đảm bảo môi trường văn minh, an toàn cho trẻ.

2.7. Dạy trẻ kỹ năng sử dụng đồ vật trong nhà

Trong các gia đình hiện nay có rất nhiều thiết bị gia dụng mang lại tiện ích trong cuộc sống. Tuy nhiên đây cũng sẽ tiềm ẩn nguy hiểm nếu cha mẹ không hướng dẫn, nhắc nhở con sử dụng  đúng cách.

Phụ huynh cần lưu ý cất các vật dụng sắc nhọn, nguy hiểm ngay trong nhà như: dao, kéo, kim, đinh hay các đồ vật như bếp ga, bật lửa, phích nước sôi…tránh xa tầm mắt trẻ. Bên cạnh đó dặn dò con không được tiếp xúc khi không có sự cho phép và giám sát từ người lớn. Cha mẹ cũng có thể thử hướng dẫn con cách sử dụng an toàn những đồ vật trong nhà như tủ lạnh, tivi, máy tính, quạt…để con có thể tự điều khiển một cách an toàn.

3. Một số lưu ý khi giáo dục kỹ năng sống cho trẻ mầm non 5 tuổi

Ngoài các nội dung đã giới thiệu ở trên, khi giáo dục kỹ năng sống cho trẻ mầm non 5 tuổi phụ huynh cần lưu ý những điều sau:

• Chú ý và xác định đặc điểm, tính cách, tâm sinh lý của con để có phương pháp phù hợp
• Người lớn nên có những hoạt động làm gương cho con hoặc tạo cho con một môi trường lành mạnh
• Sau khi phát triển hoàn thiện những kỹ năng trên, phụ huynh có thể tìm hiểu những kỹ năng mềm khác để lên kế hoạch phát triển cho con em theo thời gian -> Phụ huynh tham khảo thêm các kỹ năng mềm khác tại: “Các kỹ năng mềm cần thiết cho con”
• Khen thưởng khi con làm tốt

4. Cùng Vinschool phát triển kỹ năng sống cho con trẻ

Trường Mầm non Vinschool luôn ưu tiên tạo ra môi trường giáo dục hài hòa để trẻ phát triển trí tuệ, năng lực tư duy và năng lực Cảm xúc – Xã hội từ đó hình thành các kỹ năng sống cần thiết và có bước khởi đầu vững chắc trong những năm đầu đời.

Những ưu điểm của Vinschool:

• Chương trình giáo dục Mầm non Vinschool được thiết kế theo định hướng giáo dục dựa trên năng lực, giúp trẻ phát triển toàn diện hài hòa giữa thể chất, trí tuệ, tinh thần, phẩm chất và mối quan hệ xã hội.
• Chất lượng đào tạo chuẩn Quốc tế với cơ sở vật chất đảm bảo các tiêu chuẩn của Hội đồng các Trường Quốc tế CIS, đặc biệt là các tiêu chuẩn về an ninh, an toàn học đường, bảo vệ trẻ em, dạy học và chăm sóc trẻ.
• Trải nghiệm học tập được thiết kế theo chuẩn đầu ra, đảm bảo đáp ứng nhu cầu học tập và năng lực của từng cá nhân.
• Nhà trường thường xuyên tổ chức các hoạt động trải nghiệm, dự án cá nhân ý nghĩa, trang bị phẩm chất công dân toàn cầu, kỹ năng sống toàn diện cho trẻ như Tử tế, Đổi mới sáng tạo, Vui khỏe, Trách nhiệm (chiến dịch Thử thách Công dân toàn cầu nhí).

Với những ưu điểm trên Vinschool là môi trường giáo dục lý tưởng giúp trẻ 5 tuổi phát triển toàn diện những kỹ năng sống cần thiết, sẵn sàng cho các bậc học tiếp theo.

Trên đây là các thông tin cần thiết nhằm giúp phụ huynh dễ dàng hơn trong việc đồng hành cùng con rèn luyện, bồi đắp các kỹ năng sống cho trẻ mầm non 5 tuổi, bảo đảm cho các con được phát triển toàn diện, an toàn và hạnh phúc.