1. MÔ TẢ
Lịch sử là một môn khoa học thuộc lĩnh vực Khoa học xã hội và nhân văn được thực hiện ở các cấp học từ Tiểu học tới Trung học cơ sở và Trung học phổ thông. Lịch sử là môn học nghiên cứu về quá khứ trải dài từ thời Cổ đại cho tới Hiện đại. Được coi là cuộc thám hiểm quan trọng đầy thách thức về quá khứ, Lịch sử làm sáng rõ sự hình thành và phát triển của xã hội loài người, tập trung tìm hiểu bản chất của những biến động, sự phát triển và lụi tàn của các nền văn hóa, vị thế của các quốc gia trong từng giai đoạn…
Học lịch sử giúp học sinh trả lời các câu hỏi chúng ta là ai? chúng ta đã làm gì để tồn tại và phát triển? Quá trình đặt câu hỏi và tìm kiếm câu trả lời, nguồn gốc, bản chất của các sự kiện, các vấn đề lịch sử sẽ hình thành và phát triển trí tò mò, tưởng tượng, sự sáng tạo và tư duy phản biện của học sinh khi bắt gặp nhiều quan điểm khác nhau. Trọng tâm của môn học gồm 2 nội dung lớn: Lịch sử thế giới, khu vực và Lịch sử Việt Nam.
- Không chỉ giúp học sinh trả lời các câu hỏi cơ bản về nguồn gốc – sự hình thành và phát triển – những thay đổi của xã hội loài người, Lịch sử còn mang đến những trải nghiệm trong quá trình sinh tồn và không ngừng vận động phát triển. Quan trọng hơn, thông qua các giai đoạn/các sự kiện lịch sử, học sinh tìm được bản chất của sự vận hành và phát triển của xã hội loài người, rút ra những bài học kinh nghiệm sâu sắc, những chân lý cuộc sống cho sự phát triển hiện tại và tương lai.
- Thế giới chúng ta đang sống không ngừng thay đổi dưới sự tác động của xu hướng toàn cầu hóa, của xu hướng liên kết giữa các quốc gia, khu vực trên thế giới. Do đó, học sinh có thể vận dụng những bài học lịch sử vào giải quyết những vấn đề toàn cầu, góp phần phát triển những phẩm chất tốt đẹp của công dân Việt Nam với tư cách là công dân toàn cầu có thể hội nhập và được đón nhận ở mọi nơi trên thế giới.
- Lịch sử cũng có vai trò quan trọng đối với việc hình thành và phát triển lòng yêu nước đối với học sinh. Khái niệm “yêu nước” tùy theo từng quan điểm, từng vị trí cá nhân đứng mà giải nghĩa khác nhau, nhưng chung nhất để “yêu nước” thì cần phải hiểu rõ về nguồn gốc của con người, của đất nước, hiểu rõ về những khó khăn thử thách mà đất nước đã gặp phải, những thành tựu mà đất nước đã đạt được, từ đó hun đúc nên niềm tự hào đất nước, tự tôn dân tộc đưa đến những hành động cụ thể cho sự phát triển của đất nước.
- Chương trình giảng dạy Lịch sử tại Vinschool được tổ chức theo 2 trục chính là kiến thức, hiểu biết Lịch sử và kĩ năng Lịch sử. Trong đó:
- Kiến thức, hiểu biết về Lịch sử gồm 2 nội dung lớn là: Lịch sử thế giới và Lịch sử Việt Nam. Kiến thức lịch sử tập trung đề cập đến các khái niệm, sự kiện, hiện tượng, con người trong tiến trình thời gian, không gian từ thời Cổ Đại cho tới Hiện Đại. Hiểu biết về lịch sử là khả năng phát hiện sự liên kết, các mối quan hệ giữa các khía cạnh của kiến thức, khả năng tìm kiếm bản chất của vấn đề cũng như lý giải các quy luật của sự vận hành phát triển của con người và xã hội loài người trong mối tương quan tác động qua lại. Từ đó phát hiện tính kế thừa của lịch sử, rèn luyện khả năng vận dụng kiến thức, sự hiểu biết vào tình huống mới, giải quyết các vấn đề mới thậm chí là sáng tạo cải tiến, thay đổi phát triển tương lai.
- Kĩ năng Lịch sử là một chuỗi các kĩ năng giúp HS tìm hiểu và đào sâu sự hiểu biết toàn diện về thế giới nói chung và của đất nước nói riêng đó là: đặt câu hỏi – tiến hành nghiên cứu – phân tích – đánh giá – truyền thông – suy ngẫm. Học sinh sẽ rèn luyện, vận dụng các kĩ năng này vào quá trình tìm hiểu lịch sử, phát triển nhận thức tư duy lịch sử và vận dụng kiến thức, sự hiểu biết vào thực tiễn cuộc sống.
- Việc dạy – học Lịch sử được triển khai theo hướng phát huy ý thức học tập tích cực, chủ động cho học sinh. Sự tò mò, ham hiểu biết của học sinh được khơi dậy thông qua chuỗi các câu hỏi truy vấn khuyến khích học sinh tìm kiếm câu trả lời, qua đó phát triển tư duy phản biện, sự tự chủ trong nhận thức từ đó tạo cơ hội cho học sinh hình thành quan điểm cá nhân, phát hiện, lý giải vấn đề, sự kiện theo một cách nhìn mới.
2. MỤC ĐÍCH MÔN HỌC
- Khuyến khích học sinh tìm hiểu về con người và xã hội loài người, hiểu được cách thế giới vận hành cũng như vị trí, vai trò của quốc gia trong sự phát triển chung của thế giới.
- Phát triển nhận thức của học sinh về các mối tương quan đa chiều giữa con người – tự nhiên – xã hội; giữa thế giới – khu vực – quốc gia; giữa các phần lãnh thổ với những đặc trưng con người, kinh tế, văn hóa trong một quốc gia…từ đó hình thành khả năng đánh giá đa chiều của học sinh đối với các vấn đề.
- Phát triển tư duy phản biện, học sinh có khả năng đánh giá các sự kiện/hiện tượng/nhân vật/quan điểm lịch sử với góc nhìn đa diện, từ đó hình thành và phát triển quan điểm cá nhân.
- Thúc đẩy khả năng truy vấn sâu của học sinh để phát hiện nhu cầu từ đó mở ra hướng nghiên cứu, tìm hiểu mới mà không lệ thuộc vào các nội dung học tập trên lớp.
- Phát triển nhận thức của học sinh về sự thay đổi, mở rộng của các giả thuyết, quan điểm, nguồn thông tin, tư liệu Lịch sử từ đó có khả năng thích nghi và biết cách xử lý những thông tin mới, chưa rõ ràng.
- Thúc đẩy học sinh phát triển các kỹ năng cần thiết để hành động, mang lại thay đổi tích cực cho xã hội (xác định nhu cầu của xã hội, lập kế hoạch hành động, hợp tác để giải quyết vấn đề, truyền thông, suy ngẫm, v.v.).
- Tạo cơ hội cho học sinh biến các ý tưởng thành hành động. Qua đó học sinh có khả năng trở thành công dân Việt Nam có lý tưởng, hoài bão và hội nhập, chung tay góp sức cho sự phát triển, thay đổi không ngừng của thế giới và quốc gia – dân tộc.