Làm thế nào để giúp con trẻ phát triển tài năng?

Phát triển tài năng cho trẻ là vấn đề được cha mẹ và nhà trường đặc biệt quan tâm. Bởi lẽ, mỗi đứa trẻ đều có những năng khiếu và sở trường riêng. Vậy, làm thế nào để tìm ra và phát triển tài năng cho các em, mời phụ huynh tham khảo 9 cách sau đây cùng Vinschool.

1. Giúp các em phát hiện tài năng của bản thân

Không phải đứa trẻ nào cũng bộc lộ tài năng của mình một cách rõ nét ngay từ những năm đầu đời. Vì thế, bước đầu tiên của quá trình phát triển tài năng là đi tìm chúng. Cha mẹ và nhà trường có thể áp dụng một vài cách tiếp cận sau để khám phá ra những năng lực đặc biệt của con:

• Lắng nghe mong muốn, ước mơ của con: Hãy thường xuyên hỏi về những điều các em muốn thực hiện và nghề nghiệp mơ ước của các em. Đôi lúc câu trả lời có thể viển vông nhưng đây là khởi đầu cho con đường khám phá tài năng của các em. Những câu hỏi này yêu cầu các em phải tự hỏi lại chính mình và hình thành nhận thức ban đầu ước mơ của bản thân.
• Chú ý xem con thường đam mê làm gì đến quên thời gian: Cha mẹ nên dành thời gian quan sát xem có hoạt động nào khiến con say mê đến quên hết thời gian và không gian xung quanh. Đây cũng là lúc các em bộc lộ rõ nhất sở thích, tính cách, cảm xúc của minh.
• Trải nghiệm những điều mới mẻ: Càng trải nghiệm nhiều thì các em càng có cơ hội xác định chính xác tài năng của mình. Đồng thời, khi tham gia các chương trình mới, trẻ không bị “đóng khung” vào những năng lực sẵn có mà được trang bị thêm nhiều kỹ năng khác. Cha mẹ hãy đăng ký cho các em tham gia các hoạt động năng khiếu, sự kiện cộng đồng hay chỉ đơn giản là dạy con cách quan sát những người tài năng ở các lĩnh vực khác nhau để đa dạng hóa trải nghiệm cho con.

Nếu các em chưa tự nhận ra những điều mình giỏi, cha mẹ hãy trở thành người tư vấn và định hướng bằng quan sát cùng kinh nghiệm của mình. Những gì cha mẹ tư vấn có thể mang tới những góc nhìn đa chiều cho các em và giúp con tự xác định được năng khiếu của mình.

Khi đã phát hiện được tài năng của trẻ, cha mẹ cần bắt đầu chuyển sang các bước hỗ trợ để con có thể tập trung nâng cao và áp dụng tài năng vào đời sống. Mời phụ huynh đọc tiếp các đề mục dưới đây để cùng con phát triển tài năng của riêng mình.

Quý phụ huynh có thể đọc bài viết sau đẻ hiểu về tài năng của con là gì? Và cách xác định con mình có tài năng như thế nào? 

2. Tham gia quá trình phát triển năng khiếu của con

Sự đồng hành của cha mẹ và những người xung quanh trong quá trình phát triển cá nhân là một động lực với các em học sinh ở mọi độ tuổi.

Cha mẹ có thể bắt đầu với những điều nhỏ như ngồi cạnh con mỗi khi tập đàn, dành thời gian hỏi thăm hàng ngày hoặc mua những vật dụng cần thiết cho các hoạt động tập luyện của con. Bên cạnh đó, cha mẹ cũng có thể cùng học, cùng tìm hiểu về tài năng của con. Điều này giúp cha mẹ thực sự hiểu những khó khăn cũng như các đặc điểm của lĩnh vực con theo đuổi. Từ đó, cha mẹ tiếp tục đóng vai trò nhà tư vấn và định hướng trong quá trình phát triển tài năng.

3. Giúp trẻ chinh phục sự khó khăn

Các thiên tài bẩm sinh cũng cần rèn luyện trong khó khăn để thực sự chinh phục và làm chủ tài năng của mình. Vì thế, để phát triển các năng lực sẵn có, các em học sinh cần liên tục rèn luyện và đặt ra những mục tiêu cao hơn để có động lực cố gắng. Các em nên hiểu rằng chinh phục khó khăn chính là cách để thoát ra khỏi vùng an toàn và khai phá những giới hạn của bản thân.

Khi các em đối mặt với những thử thách, cha mẹ hãy ở bên và động viên tinh thần con trẻ. Sự ủng hộ của gia đình sẽ truyền cảm hứng cho các em vượt qua khó khăn.

4. Giúp con phân chia thời gian hiệu quả

Một người tài năng không thể chỉ dành toàn bộ thời gian cho lĩnh vực mà mình đam mê. Các em cần phân bổ thời gian hợp lý để vừa đào sâu các năng khiếu đã có, vừa trang bị thêm kiến thức xã hội và kỹ năng sống, vừa dành thời gian để nghỉ ngơi tái tạo năng lượng.

Đôi khi, việc cân bằng này sẽ trở thành một bài toán khó cho các em. Đây là lúc cha mẹ cần tư vấn và giúp các em sắp xếp thứ tự ưu tiên cho các công việc và thời gian thực hiện sao cho hiệu quả.  Ví dụ sau 8 tiếng học ở trường, con cần dành thêm 1 đến 2 tiếng cho việc làm bài tập về nhà, ôn luyện kiến thức, học thêm các kiến thức nâng cao. Thời gian còn lại con có thể dành 1 đến 2 tiếng cho sở thích, năng khiếu riêng của mình, còn lại là thời gian dành cho gia đình và nghỉ ngơi.

5. Tìm hiểu tài năng theo những cách khác nhau

Có năng khiếu trong một lĩnh vực chỉ là bước đầu tiên trong hành trình chinh phục và làm chủ tài năng đó. Để trở thành chuyên gia, các em cần tiếp cận vấn đề bằng những góc nhìn đa chiều để thực sự hiểu lĩnh vực mình đang theo đuổi.

Để đa dạng hóa cách tiếp cận và trải nghiệm cho con trong lĩnh vực mà các em lựa chọn, cha mẹ nên khuyến khích các con đọc các đầu sách phù hợp, nghe podcast có chủ đề liên quan đến năng khiếu hoặc đến các buổi gặp gỡ của cộng đồng… Từ đó, các em có thể tìm hiểu lĩnh vực sở trường của mình trên nhiều phương diện và có lộ trình phát triển tài năng phù hợp.

6. Giúp con đánh giá điểm mạnh, điểm yếu

Tài năng không đồng nghĩa với hoàn hảo. Các em học sinh vẫn cần được xác định cả điểm mạnh – yếu để không ngừng phát triển bản thân. Tuy nhiên, việc đánh giá này không nên trở thành trải nghiệm tiêu cực cho các em.

Vì thế, cha mẹ cần có cách phù hợp để chỉ ra cho con những điểm được và chưa được. Ví dụ, cả gia đình có thể chọn một ngày phù hợp để tự viết ra điểm mạnh – yếu của bản thân.Từ hoạt động này, cha mẹ và các con cùng thảo luận để tìm giải pháp phù hợp giúp con phát huy tốt hơn các năng lực sẵn có và khắc phục những điểm yếu.

7. Khen ngợi, khuyến khích con trẻ thể hiện tài năng

Trái với chỉ trích, sự công nhận từ gia đình, bạn bè và nhà trường là một cách giúp các em thể hiện tài năng của bản thân nhiều hơn.

Khi các em có sự tiến bộ hoặc đạt một thành tựu nào đó, cha mẹ hãy dành cho các con những sự khen thưởng phù hợp. Điều này tạo ra cho các em thêm động lực và tự tin để tiếp tục tiến xa hơn trong hành trình phát triển bản thân.

8. Xây dựng lộ trình phát triển tài năng và tập luyện

Cha mẹ nên hướng dẫn các em học sinh cách lên kế hoạch và thiết lập mục tiêu phát triển tài năng. Việc có lộ trình tập luyện và phát huy tài năng rõ ràng sẽ giúp các em phát triển bền vững và tăng tỉ lệ thành công trong tương lai.

Các em cần đặt ra cho mình mục tiêu ngắn hạn và dài hạn. Nếu được, các em hãy viết các mục tiêu đó ra và đặt ở nơi dễ nhìn thấy. Việc này sẽ cần nhiều sự hỗ trợ từ phụ huynh và các thầy cô. Cha mẹ có thể phối hợp cùng nhà trường để cùng con thảo luận và xây dựng lộ trình phù hợp, tối ưu nhất.

Ví dụ con có khả năng học piano. Cha mẹ có thể lựa chọn cho con học piano trong môn Âm nhạc tại trường và từ 2-3 buổi tập với giáo viên tại nhà. Sau lớp 5, các em học sinh có năng khiếu piano có thể thi vào Học viên Âm nhạc Việt Nam (hay còn được biết đến với tên gọi Nhạc viện) và học chương trình Trung cấp 7 năm.

9. Xây dựng môi trường đa dạng giúp con phát triển tài năng

Đa dạng môi trường học tập và rèn luyện là một yếu tố mà cha mẹ không thể bỏ qua trong quá trình phát triển tài năng của con. Có nhiều cách để đưa các con vào nhiều môi trường trải nghiệm khác nhau:

Thứ nhất – Cha mẹ có thể đăng ký cho con tham gia cuộc thi và chương trình tài năng phù hợp với trẻ: Nếu thích Nghệ thuật, cha mẹ có thể đăng ký cho các em casting các chương trình kịch – ca – múa – nhạc. Nếu có tư duy logic, các em có thể đăng ký các cuộc thi Khoa học hoặc các chương trình tranh biện. Việc tham gia các cuộc thi cho các em trải nghiệm và giải quyết các vấn đề thực tế. Đồng thời, đây cũng là cơ hội cho các em gặp gỡ và cọ xát với các bạn đồng trang lứa có cùng năng khiếu với mình.

Thứ hai – Cha mẹ cần lựa chọn môi trường học tập phù hợp với năng khiếu của các em: Thực tế, học sinh sẽ dành ¼ đến ⅓ thời lượng trong ngày để học tập tại trường. Vì thế, môi trường tại nơi học hàng ngày cũng đóng một vai trò quan trọng trong quá trình phát triển tài năng của các em. Trên phương diện phát triển cá nhân, đây là một số tiêu chí mà bố mẹ nên cân nhắc khi chọn trường cho các em:

• Nhà trường tạo điều kiện về không gian và thời gian cho các em phát triển.
• Hỗ trợ tư vấn lộ trình phát triển tài năng.
• Có đội ngũ giáo viên (chuyên gia – nếu có) tập trung phát triển đúng thế mạnh của các em.
• Đa dạng về hoạt động ngoại khóa, dự án, chương trình cộng đồng.

Tại Việt Nam, hệ thống giáo dục Vinschool hiện đang triển khai thực hiện Trung tâm Tư vấn và Phát triển tài năng – GATE Center. Tại đây, các em học sinh với năng khiếu khác nhau sẽ được định hướng để phát triển tài năng của bản thân. Để tìm hiểu cụ thể về mô hình này của Vinschool, mời phụ huynh tìm hiểu tại bài viết Đào tạo tài năng trẻ cùng trung tâm phát triển tài năng GATE Center.

Mỗi đứa trẻ đều có những thế mạnh, sở thích và năng khiếu riêng. Vì thế, để các em có thể tận dụng dụng tối đa những năng lực sẵn có, cha mẹ cần lưu ý để có những cách hỗ trợ phù hợp cho quá trình phát triển tài năng của con.

Quý phụ huynh và các em học sinh cần tìm hiểu thêm thông tin về chương trình học Cambridge tại Vinschool, vui lòng truy cập vào website hoặc bấm số 1800.6511 (chọn ngôn ngữ và bấm số máy lẻ 1). Để được tư vấn chi tiết về lộ trình học tập và quy trình tuyển sinh tại Vinschool, phụ huynh đăng ký trực tiếp TẠI ĐÂY.