Chi tiết về dạy học tích hợp các môn khoa học tự nhiên

Dạy học tích hợp các môn khoa học tự nhiên là xu hướng giáo dục tiên tiến, tạo điều kiện tối ưu cho sự phát triển toàn diện của học sinh. Tích hợp các môn khoa học tự nhiên giúp học sinh hiểu rõ hơn về sự tương quan giữa các ngành khoa học và ứng dụng thực tế của chúng qua việc tận dụng sự liên kết giữa các môn học.

Hãy cùng tìm hiểu chi tiết về phương pháp dạy học tích hợp các môn khoa học tự nhiên qua bài viết sau đây.

1. Định nghĩa tích hợp môn Khoa học tự nhiên

Trong xã hội hiện đại, dạy học tích hợp đã trở thành một xu hướng phổ biến của giáo dục phát triển năng lực trên thế giới. Đáp ứng sự cần thiết của chương trình giáo dục phổ thông mới, dạy học tích hợp các môn Khoa học tự nhiên được triển khai chủ yếu ở cấp Tiểu học và cấp Trung học cơ sở.

• Cấp Tiểu học: môn học có tên là môn Tự nhiên & Xã hội và môn Khoa học.
• Cấp Trung học cơ sở: môn học phát triển thành môn Khoa học tự nhiên.
• Cấp Trung học phổ thông: môn học được chia ra thành các môn học riêng là Vật lý, Hoá học và Sinh học.

Đây chính là xu hướng tích hợp trong chương trình giáo dục mới với sự tích hợp sâu ở lớp dưới và phân hoá dần ở các lớp trên. Để tìm hiểu thêm về các môn học tích hợp, hãy tham khảo bài viết “Các môn học tích hợp”.

2. Chương trình tích hợp các môn Khoa học tự nhiên hiện nay

Trong chương trình phổ thông hiện tại, môn Khoa học tự nhiên tích hợp nội dung chính của 3 môn học riêng rẽ: Vật lý, Hóa học, Sinh học. Ba môn học này được tích hợp dựa theo logic các nguyên lý chung về cấu trúc, sự đa dạng, tương tác, tính hệ thống, sự vận động và biến đổi. Tức là các môn khoa học tự nhiên có tính tích hợp về mặt nội dung và nguyên lý vận động của vật chất trong tự nhiên.

Chương trình môn Khoa học tự nhiên tích hợp được xây dựng dựa trên sự kết hợp của 3 trục cơ bản, bao gồm: Chủ đề khoa học – Các nguyên lý / khái niệm chung của khoa học – Hình thành và phát triển năng lực. Trong đó, các nguyên lý / khái niệm chung là vấn đề xuyên suốt, gắn kết các chủ đề khoa học của chương trình.

Chương trình này tập trung vào hoạt động thực hành, thí nghiệm, và trải nghiệm để giúp học sinh tiếp cận và nhìn nhận các đối tượng một cách hệ thống, tổng thể. Qua các hoạt động khám phá tự nhiên, giải quyết các vấn đề công nghệ và các vấn đề tác động đến đời sống, học sinh sẽ được phát triển năng lực tìm hiểu và hình thành các phẩm chất cần thiết cho bản thân và xã hội.

3. Phương thức dạy & học tích hợp các môn Khoa học tự nhiên

Nhằm đem đến cho cho học sinh nền tảng kiến thức vững vàng, toàn diện và mang tính ứng dụng cao, môn Khoa học tự nhiên tích hợp được áp dụng những phương thức dạy và học tiên tiến, hiện đại, mang tính tiến bộ. Phương pháp dạy này sẽ cải thiện được các điểm yếu của nhiều phương pháp dạy học cũ, truyền thống như học vẹt, học thuộc lòng, học bị động dựa nhiều vào giáo viên…

Một số phương pháp dạy học tích hợp nổi bật như:

• Dạy tích hợp nội môn: Đây là hình thức dạy tích hợp nhiều kiến thức trong một môn. Giáo viên sẽ kết hợp linh hoạt nhiều phương pháp và tri thức từ nhiều chủ đề để giúp học sinh hiểu sâu sắc sắc nội dung bài học.
• Dạy tích hợp liên môn: Đây là hình thức kết hợp kiến thức từ nhiều môn khác nhau thông qua các chủ đề, vấn đề, khái niệm lớn chung trong một bài học. Từ các kiến thức của môn này, học sinh có thể ứng dụng cho các môn khác.
• Dạy tích hợp đa môn: Đây là hình thức sử dụng một vấn đề, một nội dung vào nhiều môn học. Hình thức này sẽ chú trọng vào yếu tố bối cảnh kiến thức, trải nghiệm và học tập theo dự án, theo chủ đề.
• Dạy tích hợp xuyên môn: Đây là hình thức dạy học về một vấn đề, một nội dung nằm ngoài yêu cầu cơ bản của một môn học. Hình thức này yêu cầu học sinh phải đảm bảo đáp ứng kiến thức và kỹ năng từ nhiều môn cùng lúc. Hình thức này thường được học sinh sử dụng để thực hiện các dự án học tập cá nhân hoặc dự án nhóm.

Phương pháp học tập tích hợp:

• Học tập qua trải nghiệm, thí nghiệm: Đây là hình thức học cho phép học sinh phát triển tư duy phản biện với những dự đoán, tranh biện về chủ đề môn học. Học sinh được kiểm chứng ý tưởng của mình qua những thí nghiệm và trải nghiệm thú vị, mang tính khai phá. Quá trình này giúp học sinh hình thành kiến thức hiệu quả và khắc sâu thêm kiến thức của mình.
• Học qua truy vấn: Đây là hình thức học cho phép học sinh được trao cơ hội thực hành nhiều hoạt động đa dạng, phát triển các kỹ năng điều tra, nghiên cứu. Các kỹ năng được hình thành và trau dồi thông qua quá trình nghiên cứu khoa học, giúp nuôi dưỡng và hiện thực hóa các ý tưởng của học sinh.

Tham khảo bài viết “Các hình thức dạy học tích hợp” để tìm hiểu thêm về các phương pháp dạy và học các môn học tích hợp.

4. Tìm hiểu môn Khoa học tích hợp tại Vinschool

Môn Khoa học tích hợp tại Vinschool được giảng dạy cho toàn bộ học sinh từ lớp 1 – lớp 10; nghiên cứu về tất cả hiện tượng, quá trình, quy luật của thế giới tự nhiên. Môn học được xây dựng có sự chuyển dịch rõ rệt giữa kiến thức và kỹ năng nghiên cứu khoa học với những ưu điểm và lợi thế nổi trội về cả chương trình và phương pháp dạy học.

Những ưu điểm trong chương trình học môn Khoa học tích hợp tại Vinschool:

• Giúp học sinh hình thành niềm yêu thích khoa học, sự tự tin, cảm giác gần gũi với thế giới tự nhiên trong chương trình lớp 1 – 8. Cụ thể, học sinh được tập trung đào tạo kỹ năng qua các hoạt động phối hợp khám phá và thí nghiệm đơn giản, các kiến thức khoa học ở mức rất cơ bản, là nguyên liệu nền tảng phát triển kỹ năng nghiên cứu ban đầu cho học sinh.
• Giúp học sinh hình thành khả năng sáng tạo khoa học mức cơ bản, định hướng học sinh lựa chọn nghiên cứu chuyên sâu hay không ở lớp 11 – 12 trong chương trình lớp 9 – 10. Cụ thể, học sinh được tập trung phát triển chuyên sâu cả kỹ năng và kiến thức khoa học, thực hành thí nghiệm để minh họa cho các kiến thức đã được mở rộng. Các em sẽ tự khám phá, sử dụng các công cụ tác động vào giới tự nhiên để tìm ra quy luật của chúng.
• Giúp học sinh hình thành hiểu biết toàn vẹn về thế giới tự nhiên duy nhất độc lập với sự phân chia chủ quan của con người, thông qua việc tích hợp 4 nội dung lớn (nghiên cứu khoa học (NCKH), Vật lý, Hóa học, Sinh học) ở nhiều mức độ khác nhau, phù hợp từng giai đoạn phát triển tâm sinh lý, kỹ năng, nhận thức thế giới của học sinh, hỗ trợ học sinh tiếp cận Khoa học tự nhiên đa chiều.

Những ưu điểm trong phương pháp dạy & học môn Khoa học tích hợp tại Vinschool:

Môn Khoa học tích hợp tại Vinschool có cách tiếp cận đặc thù là phương pháp dạy học tích cực, xây dựng kiến thức trên nền tảng tương tự cách mà các ý tưởng được hình thành trong lớp học thực tế của học sinh, kích thích học sinh tự thân có nhu cầu suy nghĩ, sở hữu được kết quả học tập của chính mình, từ đó học sinh được thúc đẩy việc học hiệu quả hơn:

• Bắt đầu bằng những ý tưởng tiên nghiệm của học sinh
• Khai thác ý tưởng của học sinh
• Làm việc nhóm
• Tạo ra suy nghĩ, tư tưởng
• Tạo ra môi trường học tập tích cực
• Học tập qua trải nghiệm, thí nghiệm
• Học tập qua truy vấn

Môn Khoa học tích hợp tại Vinschool mang đến cho tất cả học sinh cơ hội phát triển toàn diện, trở thành công dân tự tin đón nhận mọi thay đổi nhanh như vũ bão của thế giới khoa học công nghệ. Học sinh sẽ được trang bị để trở thành những cá nhân không chỉ am hiểu những vấn đề khoa học phổ biến trong cuộc sống, mà còn sở hữu công cụ nghiên cứu khoa học cơ bản để có thể tiếp cận, sử dụng các thành tựu khoa học hiện đại.

Đối với những học sinh có năng khiếu, môn Khoa học tích hợp tại Vinschool đặc biệt chú trọng vào việc trang bị kiến thức và kỹ năng phù hợp để các em tiếp tục học tập nâng cao trên con đường nghiên cứu khoa học chuyên sâu. Vinschool khuyến khích học sinh phát triển khả năng sáng tạo, đưa ra những quy luật mới của tự nhiên, và thậm chí phát minh ra những thành tựu mới trong lĩnh vực khoa học, kỹ thuật và công nghệ.

Qua bài viết trên, Vinschool đã cung cấp đến bạn đọc những thông tin quan trọng nhất về dạy học tích hợp các môn khoa học tự nhiên. Hình thức tích hợp môn học này sẽ giúp học sinh phát triển toàn diện, trang bị kiến thức và kỹ năng để các em thành công trong quá trình nghiên cứu khoa học chuyên sâu

Quý phụ huynh và học sinh cần tìm hiểu thêm thông tin về chương trình học tại Vinschool, vui lòng truy cập vào website hoặc bấm số 1800.6511 (bấm chọn ngôn ngữ và bấm số máy lẻ 1 hoặc 3 với khu vực Miền Bắc & Miền Trung; bấm số máy lẻ 2 với khu vực Miền Nam). Để được tư vấn chi tiết về lộ trình học tập và quy trình tuyển sinh tại Vinschool, phụ huynh đăng ký trực tiếp TẠI ĐÂY.